โครงการฟาร์มตัวอย่างตามพระราชดำริ...สร้างอาชีพและแหล่งอาหาร
"...ทราบดีจากทางเพื่อนที่คุ้นเคยอยู่กับสหประชาชาติว่า ต่อไปโลกเราอาหารอาจจะขาดแคลนก็เป็นได้ เคยคิดว่าถ้าแต่ละประเทศสามารถจะผลิตอาหารมากขึ้น จะช่วยได้มากในอนาคตที่จะไม่ให้เกิดความอดอยากขึ้น ข้าพเจ้าเลยมีโครงการฟาร์มตัวอย่าง แล้วอีกอย่าง ราษฎรที่มาหาแล้วพูดว่าไม่มีงานจะทำ เรียนจบก็ไม่มีงานจะทำ ได้มาอาศัยบรรจุเป็นคนงานของฟาร์มตัวอย่าง ในเวลาเดียวกัน เขาได้ดูว่าการเลี้ยงสัตว์ต่างๆ มีวิธีไหนบ้าง การเลี้ยงสัตว์ที่ถูกต้อง แล้วเมื่อเขาออกไปแล้ว เขาสามารถที่จะเลี้ยงสัตว์ของเขาได้โดยถูกต้อง..."
พระราชดำรัสของสมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ พระบรมราชชนนีพันปีหลวง พระราชทานแก่คณะบุคคล ที่มาเฝ้าทูลละอองธุลีพระบาทถวายชัยมงคล ในโอกาสวันเฉลิมพระชนมพรรษา ณ ศาลาดุสิดาลัย สวนจิตรลดา พระราชวังดุสิต เมื่อวันอาทิตย์ที่ ๑๑ สิงหาคม พ.ศ. ๒๕๔๕
เมื่อครั้งที่สมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ พระบรมราชชนนีพันปีหลวง เสด็จพระราชดำเนินไปทรงเยี่ยมราษฎรในภาคเหนือ ทรงพบเห็นปัญหาความยากลำบากของราษฎร ซึ่งขาดความรู้ในการประกอบอาชีพ ขาดแหล่งอาหารเพื่อการดำรงชีวิต พระองค์ทรงห่วงใยและมีพระราชประสงค์ช่วยราษฎรให้หลุดพ้นจากความลำบากโดยเฉพาะชาวเขา พระองค์จึงมีพระราชประสงค์ที่จะช่วยเหลือชาวเขาให้มีอาชีพที่มีรายได้เพิ่มขึ้น จึงมีพระราชดำริให้จัดตั้ง "ฟาร์มตัวอย่าง" ขึ้น สำหรับฝึกอาชีพด้านการเกษตร เพื่อให้ชาวบ้านสามารถนำไปปฏิบัติได้จริง โดยจัดตั้งเป็นแห่งแรกที่บ้านขุนแตะ อำเภอจอมทอง จังหวัดเชียงใหม่
การจัดทำโครงการฟาร์มตัวอย่างตามพระราชดำริ มีวัตถุประสงค์เพื่อเป็นแหล่งจ้างแรงงานและพัฒนาชีวิตความเป็นอยู่ของราษฎร ด้วยการส่งเสริมให้ราษฎรประกอบอาชีพที่มั่นคง มีรายได้ที่แน่นอนในการเลี้ยงครอบครัว ส่งเสริมให้เลี้ยงสัตว์พื้นเมืองชนิดต่างๆ เพื่อเป็นแหล่งอาหาร ช่วยกันรักษาทรัพยากรธรรมชาติ ป่าไม้ สัตว์ป่า ต้นน้ำ ลำธาร และรักษาความอุดมสมบูรณ์ให้คงอยู่ เพื่อใช้ประโยชน์ต่อไปในอนาคต ตลอดจนเป็นแหล่งศึกษาข้อมูลและถ่ายทอดเทคโนโลยีด้านการเกษตร ให้สามารถนำไปใช้ในพื้นที่ได้
นอกจากนี้ พระองค์ยังมีพระราชประสงค์จะทรงช่วยเหลือประชาชนที่ตกงานจากเหตุการณ์วิกฤติเศรษฐกิจเมื่อพุทธศักราช ๒๕๔๐ พระองค์จึงพระราชทานพระราชดำริให้ขยายผลโครงการไปในหลายจังหวัดทุกภาคของประเทศกว่า ๕๖ แห่ง อาทิ บ้านแม่ตุงติง อำเภอสะเมิง จังหวัดเชียงใหม่ บ้านแม่ต่ำ อำเภอเสริมงาม จังหวัดลำปาง บ้านหนองหมากเฒ่า อำเภอเมืองสกลนคร จังหวัดสกลนคร บ้านโคกปาฆาบือซา อำเภอเมืองนราธิวาส จังหวัดนราธิวาส และบ้านทุ่งคลองชีพ อำเภอบางแก้ว จังหวัดพัทลุง เป็นต้น