พระแม่ของแผ่นดิน
เมื่อพระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร เสด็จขึ้นครองราชย์นั้น สภาพเศรษฐกิจไทยยังคงบอบช้ำจากสงครามโลกครั้งที่ 2 ภาวะความเป็นอยู่ของคนไทยอัตคัดฝืดเคืองพระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร ได้มีพระราชดำริเริ่มกิจกรรมต่างๆ เพื่อช่วยเหลือพสกนิกรให้มีสภาพความเป็นอยู่ที่ดีขึ้น ทรงเริ่มเสด็จพระราชดำเนินไปทรงเยี่ยมเยียนราษฎรทั่วประเทศนับตั้งแต่ปีพุทธศักราช 2498 เป็นต้นมา โดยมีพระราชประสงค์ที่จะทรงทราบความเป็นอยู่ ปัญหาความเดือดร้อน และความต้องการของราษฎรเพื่อจะได้ทรงช่วยเหลือเท่าที่จะทรงสามารถกระทำได้ สมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ พระบรมราชชนนีพันปีหลวง ได้ติดตามเสด็จพระราชดำเนินพระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร ไปในทุกถิ่นที่ ด้วยพระวิริยะอุตสาหะสนองงานตามรอยพระยุคลบาท ทำให้ทรงทราบฐานะความเป็นอยู่ ปัญหาและข้อมูลความทุกข์ยากของประชาชนด้วยพระองค์เอง
โครงการอันเนื่องมาจากพระราชดำริในสมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ พระบรมราชชนนีพันปีหลวง จึงมีขึ้นตรงตามความต้องการพื้นฐานที่แท้จริงของชนบท และเป็นการแก้ไขปัญหาความยากจนที่บรรดานักวิชาการด้านการพัฒนายอมรับยกย่องว่ามีพระอัจฉริยภาพสูงส่งยิ่ง ปัจจุบันมีโครงการอันเนื่องมาจากพระราชดำริกระจายอยู่ทั่วทุกภูมิภาคของประเทศไทย โดยเฉพาะโครงการส่งเสริมศิลปาชีพ ซึ่งแพร่หลายเป็นที่รู้จักโดยทั่วไป โครงการอนุรักษ์และฟื้นฟูป่าไม้ตามแนวพระราชดำริ คนอยู่ร่วมกับป่า เริ่มตั้งแต่โครงการป่ารักน้ำ บ้านเล็กในป่าใหญ่ โครงการสวนป่าและโครงการศึกษาพันธุ์ไม้ โครงการราษฎรอาสาสมัครพิทักษ์ป่า (รสทป.) โครงการอนุรักษ์ทรัพยากรป่าไม้ และสัตว์ป่าในพื้นที่ป่ารอยต่อ 5 จังหวัด (ภาคตะวันออก) โครงการสวนพฤกษศาสตร์ จนถึงโครงการอนุรักษ์และฟื้นฟูอาหารช้างป่า โครงการแหล่งผลิตอาหาร ฟาร์มตัวอย่าง ธนาคารสมอง ยามชายแดน โครงการสถานีพัฒนาการเกษตรที่สูง โครงการอนุรักษ์ทรัพยากรสัตว์น้ำ และโครงการฟื้นฟูทรัพยากรชายฝั่งทะเล เป็นต้น
สมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ พระบรมราชชนนีพันปีหลวง ทรงมีพระมหากรุณาธิคุณอันใหญ่หลวงต่อพสกนิกร โดยพระราชทานชีวิตใหม่ให้ราษฎรอยู่ดีมีสุขด้วยพระบารมีปกเกล้าปกกระหม่อมและพระบารมียังได้แผ่ไพศาลคุ้มครองรักษาทรัพยากรธรรมชาติของผืนแผ่นดินไทยให้ฟื้นคืนสู่ความอุดมสมบูรณ์ เป็นแหล่งกำเนิดแห่งสรรพชีวิตทั้งมวลที่เกื้อกูลกันอย่างสมดุล และเอื้ออำนวยประโยชน์สุขแก่ปวงชนชาวไทยอย่างยั่งยืน พระมหากรุณาธิคุณล้นเกล้าล้นกระหม่อมดังกล่าวมานี้ จึงเปรียบประดุจดัง "พระแม่ของแผ่นดิน"