โครงการพัฒนาคลองเปรมประชากร
นับตั้งแต่พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวเสด็จขึ้นทรงราชย์ได้ทรงปฏิบัติพระราชกรณียกิจเพื่อประโยชน์สุขแห่งราษฎรอย่างเป็นอเนกประการ ทรงห่วงใยและตระหนักถึงความอยู่ดีมีสุขของพสกนิกรทุกหมู่เหล่า จึงมีพระราชปณิธานที่จะสืบสาน รักษา และต่อยอด โครงการอันเนื่องมาจากพระราชดำริต่าง ๆ เพื่อความวัฒนาผาสุกของประชาชนชาวไทยและความเจริญก้าวหน้าของชาติบ้านเมือง
พระบรมราโชบายในการพัฒนาแม่น้ำลำคลองและแหล่งน้ำต่าง ๆ ที่เกิดความเสื่อมโทรมไปตามกาลเวลา เกิดขึ้นจากพระราชประสงค์ในการพัฒนาคุณภาพชีวิตของประชาชนในด้านต่าง ๆ พื้นที่ใดที่ประชาชนประสบปัญหาความทุกข์ยากเดือดร้อน ก็จะพระราชทานความช่วยเหลือบรรเทาอย่างทันท่วงที
โครงการพัฒนาคลองเปรมประชากร เป็นโครงการนำร่องในการพัฒนาและฟื้นฟูแหล่งน้ำให้กลับมามีความอุดมสมบูรณ์ เพื่อให้ประชาชนมีความสุขและมีคุณภาพชีวิตที่ดีขึ้น ตามพระราชประสงค์ของพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว แต่เดิมคลองเปรมประชากรเป็นคลองที่พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวทรงพระกรุณาโปรดเกล้าโปรดกระหม่อมให้ขุดขึ้น เริ่มต้นตั้งแต่บริเวณหน้าวัดโสมนัสวิหารยาวไปจนถึงอำเภอบางปะอิน จังหวัดพระนครศรีอยุธยา รวมระยะทางกว่า 50 กิโลเมตร ซึ่งช่วยย่นระยะทางการสัญจรทางน้ำระหว่างกรุงเทพมหานครกับพระนครศรีอยุธยาให้สั้นลง อีกทั้งยังเป็นการขยายพื้นที่การเพาะปลูกในบริเวณใกล้เคียง แต่ทว่าในช่วงหลายปีที่ผ่านมา คลองเปรมประชากรประสบปัญหาการรุกล้ำ โดยมีสิ่งปลูกสร้างรุกล้ำลำคลองเป็นจำนวนมาก ส่งผลให้ทางน้ำแคบลง คลองจุน้ำได้น้อยลง รวมทั้งปัญหาอื่น ๆ ที่เกิดขึ้นตามมากับการขยายตัวของชุมชน เช่น ปัญหาน้ำเน่า น้ำเสีย ปัญหาการทิ้งขยะลงคลองทั้งขนาดเล็กและขนาดใหญ่ ทำให้กีดขวางทางสัญจรระบายน้ำ จนกลายเป็นสาเหตุหนึ่งของการเกิดน้ำท่วมขังเมื่อฝนตกปริมาณมาก ๆ หรือมีการผันน้ำเข้ามาในพื้นที่ก็จะทำให้น้ำเอ่อล้นขึ้นมาบนฝั่ง
ในการนี้ พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวจึงทรงพระกรุณาโปรดเกล้าโปรดกระหม่อมให้หน่วยราชการในพระองค์ประสานความร่วมมือกับหน่วยงานที่เกี่ยวข้องทั้งภาครัฐและเอกชนเข้าไปดำเนินโครงการพัฒนาคลองเปรมประชากร โดยมีประชาชนจิตอาสาจากโครงการจิตอาสาพระราชทานเข้ามามีส่วนในการประกอบกิจกรรมสาธารณประโยชน์ต่าง ๆ เพื่อเสริมสร้างความสมัครสมานสามัคคีของคนในชาติ โดยเริ่มดำเนินโครงการเมื่อวันที่ 5 พฤศจิกายน 2560
โครงการพัฒนาคลองเปรมประชากร เป็นการฟื้นฟูคลองเปรมประชากรทั้งระบบ ทั้งการสร้างเขื่อนระบายน้ำ และขุดลอกคลองเพื่อเพิ่มประสิทธิภาพการระบายน้ำ ป้องกันน้ำท่วม บำบัดน้ำเสีย รวมทั้งพัฒนาที่อยู่อาศัย โดยมีการจัดระเบียบและวางผังที่อยู่อาศัยใหม่ พร้อมทั้งสร้างระบบสาธารณูปโภคต่าง ๆ เพิ่มพื้นที่สีเขียวริมคลอง จัดทำลานกีฬา สถานที่สันทนาการ และแหล่งเรียนรู้ของชุมชน ชุมชนประชาร่วมใจ 1 และ 2 ที่มีครัวเรือนรวม 481 ครัวเรือน เป็นสองชุมชนแรกในคลองเปรมประชากรที่มีการพัฒนา จากเดิมที่มีสิ่งปลูกสร้างรุกล้ำเข้าไปในลำคลอง ได้มีการพัฒนาบ้านเรือนที่อยู่อาศัยริมคลองที่ถูกต้องตามกฎหมาย เป็นบ้านที่สวยงามน่าอยู่ มีสภาพแวดล้อมที่ถูกสุขอนามัย ประชาชนมีคุณภาพชีวิตที่ดี
แนวพระราชดำริในการพัฒนาและฟื้นฟูแม่น้ำลำคลองของพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว จึงมิได้เป็นเพียงการปรับปรุงคูคลองให้กลับมาสวยงาม แต่ยังรวมถึงประโยชน์ที่จะได้รับจากแหล่งน้ำ ไม่ว่าจะเป็นที่อยู่อาศัยของประชาชน เส้นทางคมนาคมสัญจร หรือประสิทธิภาพการระบายน้ำเพื่อช่วยป้องกันน้ำท่วม และเหนืออื่นใด คือการสร้างสังคมที่น่าอยู่ เข้มแข็ง และปลอดภัย อันเป็นการพัฒนาคุณภาพชีวิตของประชาชนอย่างยั่งยืนตลอดไป